BEN YARGICIM/I AM A JUDGE

"Ben yargıcım. Ancak vicdanıma bağlanırım, aklımın gösterdiği yolda yürürüm. Şu ya da bu konuda kimseye söz veremem. Bu, görevime aykırı düşer. Yalnız mahkemede konuşmak, başka her yerde susmak zorundayım. Artık sizleri tanımıyorum. Ben şimdi bir yargıcım; ne dostum ne de düşmanım var..."

Tanrılar susamışlardı / Anatole France

*Michelet, "Fransız İhtilâli tarihi"nde:"Biz aslında giyotin devrimi yaptık" der ya işte Anatole France bu sözün kitabını "Les dieux ont soif" ile yazmış. İhtilale bir de başka pencereden bakmış. Kendi evlatlarını yiyen bir devrimi ve evi yapan balta, inşaat bittiğinde nasıl dışarıda kalırı anlıyoruz. Robespierre burjuva sınıfının tam egemenliğini kurabilmesi için acımasız davranmanın gerekliliğine inanmış ve eşitlik, özgürlük, kardeşlik (!!!) başlığı altında yapılan bu savaşta bu kadar kan dökülmesini bu düşünceye bağlayarak meşru kılmaya çalışmış. Çok fazla dip not vardı benim okuduğum çeviride, akıştan sık sık kopmama neden oldu. Ama kurgu olmadığını bildiğiniz ve tarihi gerçeklere bağlı kalınarak, objektif olduğunu hissettiğiniz bir kalem ile ihtilali okumak ilginç bir deneyimdi...ve İhtilal Mahkemesi Üyeliği yapan ve kendini tamamen cumhuriyete adamış,dürüst bir kişiliğe sahip olan Evariste..unutulmaz bir profil olarak kalacak aklımda..